S'Hindi, limba comuna de sos indianos

S'Hindi, limba comuna de sos indianos

de Sarvadore Serra

S’Hindi (Devanagari: हिन्दी, IAST: Hindī), o Hindi istandard modernu    (Devanagari: मानक हिन्दी, IAST: Mānak Hindī) est sa forma istandardizada  de sa  limba industani  .

In pare cun s’ inglesu, est sa limba ufitziale de  Guvernu de Ìndia. Ma in sa Repùblica b’at àteras 21  limbas reconnotas.

S’Hindi est sa lingua franca de sa chi li narant  tzintura Hindi   in Ìndia. In foras de  Ìndia, est limba ufitziale,  connota comente Fiji Hindi,  in Fiji;  est reconnota comente limba regionale  in Mauritius, Trinidad e Tobago, Guyana, e Suriname.

S’Hindi est sa de bator limbas prus faeddadas  in su mundu, a pustis de su mandarinu, de s’ispagnolu e de s’ inglesu

Sa parte XVII de sa Costitutzione de Ìndia pertocat sa limba ufitziale. S’artìculu 343 narat chi sas limbas ufitziales de s’Unione sunt s’Hindi (cun s’iscritura Devanagari)  e s’inglesu.

Semper e cando, sa Corte Arta de Gujarat, in su 2010, at osservadu chi non b’at peruna norma chi at  decraradu s’Hindi limba natzionale de  Ìndia.  

S’artìculu 343 de sa costitutzione Indiana narat:

“(1) Sa limba ufitziale de s’Unione est s’ Hindi cun s’iscritura Devanagari. Sa forma de sos numerales  de impitare in sas atividades ufitziales  de s’Unione est sa forma internatzionale de sos numerales indianos.  

(2) Nointames su chi b’est iscritu in su comma (1), pro unu perìudu de  15 annos dae s’intrada in vigore de custa Costitutzione, sa limba inglesa sighit a èssere impitada pro totu sas atividades ufitziales  de s’Unione cunforma a comente si faghiat in antis de s’intrada in vigore: belle gasi su Presidente podet, durante custu perìudu, autorizare s’impreu de s’ Hindi in agiunta a s’inglesu, e s’impreu de sa forma  Devanagari de sos numerales  in agiunta a sa forma internatzionale  de sos numerales indianos pro totu sas atividades ufitziales  de s’Unione”  

S’artìculu 351 de sa Costitutzione indiana narat:

“S’Unione tenet su dovere de promòvere sa difusione de sa limba Hindi, de l’isvilupare a manera chi  servat comente mèdiu de espressione pro totu sos elementos de sa cultura cumpòsita de Ìndia e de assegurare s’irrichimentu suo assimilende,  sena interfèrrere cun su gèniu suo, sas formas, s’istile e sas espressiones impitadas in hindustani e in sas àteras limbas  de Ìndia inditadas in su Disponimentu  8, e disinnende, cando est netzessàriu o disigiàbile, su vocabulàriu suo, tenende contu, primariamente, de su sànscritu e, pustis, de sas àteras limbas”.  

Ant istabilidu chi s’Hindi esseret devènnidu s’ùnica limba de traballu de su Guvernu de s’Unione a cumintzare dae su 1965 (cun sas diretivas  de s’artìculu 344 (2) e de s’artìculu 351), ma chi sos guvernos de sos Istados fiant lìberos de traballare cun sas limbas chi aerent seberadu. Belle gasi, una resistèntzia difusa a s’impositzione de s’ Hindi a sos faeddadores non de nàschida, mescamente in Ìndia meridionale  (comente   in Tamil Nadu), Maharashtra, Andhra Pradesh e West Bengala otzidentale, nch’ant giutu a s’aprovatzione de sa Lege de sas Limbas ufitziales  de su 1963; custa lege at istabilidu de sighite a impitare  s’inglesu  in manera indefinida pro totu sas atividades ufitziales, mancari chi sa diretiva costitutzionale  chi imponet a su guvernu de s’Unione de animare sa difusione de s’ Hindi l’apant mantesa  e apat influentziadu meda sas polìticas suas.  

A livellu istatale, s’Hindi est sa limba ufitziale de custos Istados indianos: Bihar, Chhattisgarh, Haryana, Himachal Pradesh, Jharkhand, Madhya Pradesh, Rajasthan, Uttar Pradesh, e Uttarakhand. Cadunu de custos Istados podet fintzas inditare una “limba coufitziale”; in Uttar Pradesh, pro nàrrere, cunforma a sa formatzione polìtica chi tenet su podere, custa limba a su sòlitu est s’urdu. Gasi etotu, s’Hindi tenet su status de limba ufitziale in  custos   Territòrios de s’Unione: Andaman & Nicobar Islands, Chandigarh, Dadra & Nagar Haveli, Daman & Diu, National Capital Territory.

Su status de limba natzionale de s’Hindi est semper istadu unu tema de discussione. Una detzisione de sa Corte Indiana  at craridu chi no est limba natzionale de  Ìndia ca sa costitutzione no lu narat

In foras de Àsia, s’Hindi est limba ufitziale  de Fiji cunforma a sa Costitutzione de su 1997,   in ue li narant  “Hindustani”, mancari chi in sa   Costitutzione de Fiji de su 2013  li naret “Hindi”.  Lu faeddant 380.000 pessones.

S’Hindi lu faeddat una parte manna de sa populatzione de Madheshis, in Nepal (sunt pessones chi tenent sas raighinas  in Ìndia setentrionale  ma sunt emigradas a  Nepal dae chentinas de annos. A parte custu, b’at de tènnere in contu sa  diàspora dae sa  “tzintura Hindi “.  In foras de Ìndia, sos faeddadores de  Hindi sunt 8 milliones in Nepal; 649.000 in sos Istados Unidos de Amèrica;  450.170 in Mauritius; 380.000 in Fiji;  250.292 in Sud Àfrica; 150,000 in Suriname; 100,000 in Uganda; 45.800 in su Rennu Unidu; 20.000 in Zelanda Noa; 20.000 in Germània; 16.000 in Trinidad e Tobago ; 3.000 in Singapore.

Ligàmene: https://en.wikipedia.org/wiki/Hindi

 

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *